Anh chị em thân mến,
Sự kiện Đức Giê-su đuổi quân mua bán, đổi tiền, lật đổ bàn ghế
của những kẻ bán bồ câu ra khỏi Đền thờ Giê-ru-sa-lem hôm nay đều được bốn Tin
Mừng thuật lại. Tuy nhiên, việc sắp xếp biến cố này theo thứ tự thời gian trong
sứ vụ của Đức Giê-su lại khác nhau. Tin Mừng Nhất Lãm đặt biến cố này vào lúc Đức
Giê-su lên Giê-ru-sa-lem lần cuối cùng. Việc tẩy uế đền thờ coi như là giọt nước
tràn ly, bởi vì sau biến cố này thì hàng ngũ lãnh đạo tôn giáo Do Thái quyết định
tiêu diệt Người. Trong khi đó, Tin Mừng theo Thánh Gio-an lại đặt biến cố này nằm
trong một loạt dấu lạ xẩy ra vào lúc Đức Giê-su bắt đầu sứ vụ.
Theo như chúng ta được biết, các dấu lạ trong Tin Mừng theo
Thánh Gio-an bao giờ cũng ám chỉ một ý nghĩa nào đó. Sự hiện diện cùng các dấu
lạ kèm theo thường nói đến sự đổi mới, một sự bắt đầu lại mà Đức Giê-su đem đến.
Thật vậy, trong Đức Giê-su, Thiên Chúa muốn gửi đến một điều gì mới mẻ và sâu sắc,
một sự thay đổi không để phá hủy nhưng kiện toàn những cái cũ. Việc Đức Giê-su
lật đổ bàn ghế của dân buôn tại Đền Thờ nói cho chúng ta biết rằng Thiên Chúa của
Đức Giê-su muốn phá bỏ những rào cản, các qui chế, tập tục và thay vào đó một
điều gì đó sâu sắc và mới mẻ hơn. Muốn biết rõ điều mới lạ Đức Giê-su đem đến,
chúng ta hãy tìm hiểu vị trí của đền thờ Giê-ru-sa-lem trong đời sống tôn giáo
của người Do Thái.
Như chúng ta được biết, đền thờ Giê-ru-sa-lem là trung tâm,
giữ một vai trò quan trọng trong việc thiết lập và phát triển đạo Do Thái. Đó
còn là dấu chỉ nói đến sự hiện diện của Thiên Chúa và với sự tồn tại của đền thờ,
những người Do Thái còn hãnh diện được làm dân riêng của Thiên Chúa, dòng giống
mà Thiên Chúa đã tuyển chọn.
Theo thông lệ, hàng năm, vào dịp lễ Vượt qua, mọi công dân Do
Thái buộc lên đền thờ Giê-ru-sa-lem tham dự các nghi lễ theo luật dậy. Mỗi gia
đình phải dâng tế phẩm cho Thiên Chúa, nộp vào đền thờ các phần hoa lợi trong
năm, đồng thời thi hành các tục lệ và mừng Đại Lễ Vuợt qua, làm sống lại việc
can thiệp của Thiên Chúa cứu thoát dân vượt qua Biển Đỏ.
Một điều đáng cho chúng ta lưu tâm là dân từ khắp nơi tuôn về,
và các phương tiện di chuyển thời đó không nhanh chóng và thuận tiện như chúng
ta ngày nay. Nói chung, họ phải đi bộ mấy ngày đuờng thì làm sao có thể mang
theo của lễ theo như luật dậy. Vì thế, người ta buôn bán những vật liệu cần thiết
cho việc tế tự và xử dụng các loại tiền riêng để nộp thuế đền thờ. Nghĩa là, dịch
vụ buôn bán và đổi chác là các phương tiện cần thiết giúp cho dân thực hành việc
tế lễ.
Đứng trước lối sống lạm dụng chức vụ để mưu cầu ích lợi cho
riêng mình của các nhà lãnh đạo tôn giáo cùng thời với Đức Giê-su, phản ứng của
Người thế nào?
Đức Giêsu không thể chấp nhận, Nguời nổi giận vì tâm địa tàn
ác, óc não vụ lợi, xử dụng chức quyền vào mục đích riêng tư của cá nhân và phe
nhóm họ. Khi xua đuổi những người đổi tiền và những người buôn bán ra khỏi đền
thờ là lúc Đức Giêsu đã đụng chạm đến quyền lợi, uy danh của tầng lớp thế lực
là các thượng tế và luật sĩ. Thiên Chúa không còn là đối tượng của việc thờ phượng
cho nhóm họ, trái lại Thiên Chúa đã trở thành bình phong cho các mưu đồ riêng
tư của cá nhân và phe nhóm họ.
Đức Giê-su đã không vì uy tín cá nhân, sự an toàn của bản
thân mà làm ngơ trước hành vi sai trái của họ. Người còn biết rất rõ là họ sẽ
chống đối và sẽ tìm cách tiêu diệt Người. Nhưng vì lòng yêu mến Thiên Chúa và
những người dân vô tội, Đức Giêsu đã hành động quyết liệt: xô đổ bàn ghế, lấy dây làm roi xua đuổi chiên
bò và còn ra lịnh cho họ: hãy đem tất cả những thứ này ra khỏi nơi đây và đừng
biến nhà Cha Người thành hang trộm cướp.
Việc Đức Giê-su làm ngày hôm nay không chỉ đơn giản là việc
xua đuổi mấy con buôn; nhưng Người muốn thay đổi một quan điểm, lật nhào một hệ
thống tôn giáo đã mất gốc và đem đến một luồng gió mới, phục hồi lại bản chất
đích thực của việc thờ phượng, tái tạo một lối sống đạo, trong đó Thiên Chúa là
gốc và cùng đích của mọi sinh hoạt. Người phán “các ông cứ phá huỷ đền thờ này
đi, nội trong ba ngày Ta sẽ dựng lại”. Người nói như thế để ám chỉ đến Đền Thờ
mới là Thân Thể Người.
Đền thờ tuy cần thiết cho tôn giáo, nhưng nếu đền thờ không
còn mang ý nghĩa là tụ điểm yêu thương, không còn là nơi để con người thờ phượng
Chúa và chia sẻ tình huynh đệ thì cho dù đền thờ có nguy nga, tráng lệ và bền vững
đến đâu cũng chẳng còn ích lợi gì cho lối sống đạo của chúng ta nữa. Ngoài ra,
nếu chúng ta quá lệ thuộc vào các hình thức tế tự mà quên đi tình yêu và lòng
thương xót của Thiên Chúa trong Đức Giê-su, thì lối sống đạo hình thức đó còn
đem lại giá trị và hậu quả gì nữa đây!
Thưa anh chị em,
Theo tinh thần của Đức Giê-su thì tôn giáo hay đạo không chủ
yếu lệ thuộc vào các việc tế tự tập trung vào trong tay của giai cấp lãnh đạo đền
thờ mà thôi. Đạo chính là con đuờng, là lối sống đuợc xây dựng trên các mối
tương quan giữa những kẻ tin với nhau. Hy lễ tuy cần thiết, nhưng nếu các điều
đó không được phát sinh bởi tình yêu và lòng thương xót thì các nghi thức tế lễ
cũng chỉ có tính chất trình diễn, nặng về mặt hình thức và chúng ta vẫn bị luẩn
quẩn trong các nghi thức chết và không có sức sống.
Thật vậy, lối sống của Chúa là lối sống mở ra để đón nhận mọi
người. Người yêu thương đón nhận mọi người, không phân biệt một ai, nam hay nữ,
giầu hay nghèo, da trắng hay da mầu. Như vậy, trong các sinh hoạt của Hội
Thánh, Thân thể của Đức Ki-tô và cũng là đền thờ đích thật của Thiên Chúa, nơi
không có sự loại trừ, chỉ có yêu thương và tha thứ. Tại nơi đó, con người không
còn bị giới hạn hay bị trói buộc bởi hệ thống giáo điều, cơ cấu khi đến với
nhau. Hãy buông bỏ thể chế, buông bỏ guồng máy điều khiển làm cho con người xa
cách nhau. Thay vào đó, chúng ta hãy nhìn sâu vào trong tâm khảm và cõi lòng của
nhau để nhận ra rằng chúng ta là hình ảnh của Thiên Chúa. Chúng ta là anh em.
Chúng ta hiện diện nơi đây, trong giây phút này, là vì Chúa và vì nhau.
Sau cùng, hãy học lối sống chia sẻ và ban phát của Đức
Giê-su. Người đã sống cho và sống với người khác; đặc biệt là những ai bị bỏ
rơi, những ai bị liệt vào hạng tội lỗi. Tất cả đều được mời gọi đồng bàn với
Người; và khi đồng bàn với nhau để cử hành bữa tiệc Thánh Thể của Chúa Ki-tô là
lúc Người ban cho chúng ta sức mạnh đổi mới, mời gọi chúng ta chia sẻ con đường
và lối sống của Người. Và một khi, chúng ta học được lối sống của Người là lúc
chúng ta hãnh diện làm chứng rằng chính thật chúng ta là đền thờ của Thiên Chúa
vậy. Amen.