Hôm
nay, chúng ta bắt đầu bài suy niệm bằng một truyện kể về cuộc sống của chú Bảo
mù, làm nghề bán vé số dạo trong xứ đạo của chúng tôi khi xưa. Tôi không biết
chú từ đâu đến và tại sao chú bị mù. Khi tôi có trí khôn thì đã thấy chú, một
tay cầm tập vé số, tay kia với cây gậy dò đường. Chú vừa đi vừa hát bài ‘xổ số
kiến thiết quốc gia…’ Tôi là một trong những thân chủ của chú, và từ việc giao
dịch đó, mối dây liên hệ của chú cháu chúng tôi càng ngày càng trở nên thân
thiết hơn.
Không
chỉ có thế, tôi thường được nghe nói rằng: những ai có tật thì có tài. Một
trong những tài của chú và có thể của các người mù nói chung là họ phân biệt và
nhận ra giá trị của đồng tiền rất chính xác qua xúc giác. Chú chỉ cần cầm đồng
tiền trên tay, lật qua lật lại là có thể đoán ra giá trị của nó. Chưa bao giờ
chú bị lầm lẫn. Sau này chú lập gia đình và có hai người con, môt trai một gái.
Gia đình chú thím sống hạnh phúc cho đến ngày chú mãn phần.
Truyện
kể không chỉ có thế. Tôi còn nhớ một lần anh chị em trong nhóm đến thăm gia
đình chú. Qua cuộc trao đổi, có một người trong nhóm xin chú chia sẻ về cuộc
sống và thân phận mù lòa của chú. Chúng ta có thể nghĩ rằng họ là những người
bất hạnh bạc phước. Nhưng chú lại khác, bằng vào một giọng nói dí dỏm, chú chia
sẻ rằng chú rất hạnh phúc với những gì đã được trao ban. Đối với chú, những ai
không bị mù lòa, có nghĩa là còn đôi mắt mà không biết dùng cặp mắt của mình
cho đúng nghĩa, thì dường như họ bị thừa đôi mắt. Chú vui lòng và chấp nhận
giới hạn của bản thân. Cho dù chú không nhìn thấy ánh sáng như những người có
đôi mắt, nhưng chú vẫn đi ngủ và thức dậy đúng giờ, vẫn thường xuyên tham dự và
cảm nhận được ý nghĩa của Thánh lễ. Cho dù chú không nhận ra được vẻ đẹp của mầu
sắc, nhưng chú vẫn nhận ra nét đẹp đó bằng óc tưởng tượng và bằng khứu giác để
nhận ra mùi hương của hoa.
Câu
truyện này nhắc nhở tôi một kinh nghiệm mới đây khi còn làm việc tại trung tâm
Hoan Thiện, Keysborough. Tôi đã gặp một cựu tu sĩ dòng Don-Bosco: Anh Nguyễn Quốc
Phong, người sáng lập mái ấm Thiên Ân. Anh đến Úc thăm thân nhân. Nhân dịp đó, tôi
đã mời anh ra nói chuyện với bà con thuộc cộng đoàn.
Theo
như câu chuyện về cuộc đời của anh. Anh bị mù qua một tai nạn giao thông. Với
hoàn cảnh như thế, anh đã không thể tiếp tục ơn gọi trong Dòng Thánh Bosco. Anh
đã xin trở về nhà. Thoạt đầu, anh không chấp nhận và sống trong nỗi phẫn uất
với số phận nghiệt ngã qua biến cố đã xẩy ra cho anh. Nhưng dần dà với ơn Chúa,
qua ngày tháng sau này anh nhận ra được một điều là Thiên Chúa vẫn họat động và
mời anh lên đường. Mái ấm Thiên Ân, hay còn gọi là trung tâm hướng nghiệp dành
cho các em bị khiếm thị được thành hình. Tại nơi đó, anh không chỉ nuôi các trẻ
em bị mù, mà còn tạo cho các em tay nghề hợp với năng khiếu của các em. Đến khi
lớn khôn, chính các em này là những người thầy dậy các em khác. Có nhiều em đến
tuổi trưởng thành, đã lập gia đình, vẫn thường xuyên trở về mái nhà Thiên Ân để
cùng đồng hành với anh trong công việc nuôi nấng và tạo ra các công ăn việc làm
khác cho các trẻ em bị mù lòa. Anh thật xứng đáng là người cha của gia đình
‘mái ấm Thiên Ân’.
Qua
các truyện kể nói trên, chúng ta nên nghĩ rằng những người mà thân thể của họ
tuy bị khiếm khuyết, nhưng nghị lực, ý chí và tấm lòng của họ dành cho các công
việc bác ái, đem lại ích lợi và hạnh phúc cho tha nhân, có thể vượt xa chúng ta
là những kẻ tưởng rằng mình sáng mắt, ai ngờ lại bị khiếm thị. Dành cho họ tấm
lòng thán phục và ngưỡng mộ là việc cần; nhưng còn hơn thế nữa, chúng ta nên
khám phá nơi họ sự can thiệp của Thiên Chúa, Đấng hiện diện và thường xuyên
hoạt động nơi họ.
Anh
chị em thân mến.
Anh
mù Ba-ti-mê trong bài Tin Mừng hôm nay may mắn hơn vì đã được Đức Giê-su chữa
cho khỏi bịnh. Anh không chỉ được sáng mắt mà cõi lòng cũng được sáng để nhìn
ra con đường mà theo Chúa.
Trước
khi gặp Đức Giê-su, anh không chỉ bị mù lòa mà còn là người ăn xin nữa. Cuộc
sống của anh hoàn toàn lệ thuộc vào lòng tốt, của bố thí của khách vãng lai. Việc
Đức Giê-su chữa lành cho anh không làm cho chúng ta ngạc nhiên. Bởi vì, cho đến
hôm nay không ai trong chúng ta có thể phủ nhận uy quyền của Thiên Chúa hoạt
động nơi Người. Tuy nhiên, ý định của Thánh Mác-cô khi sắp xếp trình thuật này
khiến chúng ta ngạc nhiên và cần tìm hiểu.
Trong
bài Tin Mừng tuần trước, Đức Giê-su đã hỏi lại Gia-cô-bê và Gio-an: “Các anh
muốn Thầy thực hiện cho các anh điều gì?” Hôm nay, Người lại hỏi anh Ba-ti-mê:
“Anh muốn tôi làm gì cho anh?” Hai câu hỏi cùng một ý nhưng cách trả lời lại
khác nhau. Lẽ ra, Gia-cô-bê và Gio-an, với kinh nghiệm qua nhiều lần gặp gỡ Đức
Giê-su và đã được Người khai mở lòng trí thì câu trả lời của anh Ba-ti-mê “Thưa
Thầy, xin cho tôi nhìn thấy được.” phải là câu trả lời của các môn đệ. Trái
lại, tham vọng quyền bính đã che lấp tầm nhìn khiến mắt các ông tuy sáng lại
trở thành mù, vì thế các ông đã không xin Chúa ơn soi sáng để nhận biết về con
người của Thầy mà lại xin chỗ ngồi tốt, địa vị cao.
Vẫn
chưa hết, trong phân đoạn mô tả cuộc hành trình trong vùng ngoại biên của
Ga-li-lê đến Giê-ru-sa-lem của Đức Giê-su, Thánh sử Má-cô đã bắt đầu bằng việc
Đức Giê-su chữa lành cho người mù tại Bết-xai-đa và kết thúc bằng việc Đức
Giê-su làm cho anh mù Ba-ti-mê tại Giê-ri-khô là cửa ngõ vào Giê-ru-sa-lem được
sáng mắt. Hai người mù này đóng vai trò gì trong việc soạn tác và huấn luyện
niềm tin của Đức Giê-su dành cho các môn đệ? Đâu là ý định của Thánh sử. Hai
người mù này đã được Đức Giê-su khai sáng thế nào thì con đường của các môn đệ
cũng cần sự tác động như thế. Gặp Thầy để tin và bước vào hành trình khổ nạn
với Người như thế.
Rồi
thêm một truyện khác. Simon Phê-rô đã theo Thầy, vượt qua bao cạm bẫy, nhận được
bao lời huấn giáo để có thể tuyên xưng Thầy là Đức Ki-tô; thế mà sau khi nghe
thầy loan báo về cuộc khổ nạn, ông đã đứng ra ngăn cản Thầy thực hiện ý định
của Thiên Chúa, không chấp nhận cho Thầy mình đi vào vinh quang qua cuộc khổ
nạn. Vì thế, ông đã bị Chúa khiển trách là ‘Xatan, lui lại đàng sau Thầy’ Trong
khi đó, một con người bị khuyết tật, cuộc sống lệ thuộc vào lòng thương xót của
người khác như anh Ba-ti-mê hôm nay, lại đạt được đích điểm khi đã tuyên xưng
không chỉ bằng miệng mà còn bằng cuộc sống, là sẵn sàng theo Thầy đi vào
Giê-ru-sa-lem, không phải để đón nhận hào quang, mà là để chịu thương khó.
Hai
hình ảnh hoàn toàn trái ngược nhau. Phê-rô, Gia-cô-bê và Gio-an là những người tưởng
mình sáng mắt lại trở thành mù tối, còn anh Ba-ti-mê lại trở thành người sáng
mắt qua việc gặp gỡ Đức Giê-su. Chính anh đã trở thành gương mẫu cho những ai
muốn trở thành môn đệ của Chúa.
Anh
Ba-ti-mê đã không dựa vào những giáo điều để tin vào Đức Giêsu. Đức tin của anh
đã được xây dựng trên nền tảng của mối tương quan với một con người mà có thể
anh chỉ nghe người ta nói; mà anh chưa bao giờ được gặp mặt; vì anh bị mù.
Chính điều này giúp anh đào sâu niềm tin của anh vào Đấng mà anh kêu xin. Anh
không xin những đồng tiền bố thí từ Đức Giê-su. Được nghe người ta nói; và đúng
hơn trong thâm tâm anh thấy Chúa Giêsu là con vua Đavid, là Đấng Messia. Anh
nhận ra nơi Người có một quyền năng có thể giúp anh. Anh xin Người dủ lòng
thương đến thân phận của anh. Trong khi đó những người sáng mắt theo Chúa lại
không nhận ra điều mà họ cần. Trái lại họ lại hành động như một thứ rào cản,
ngăn chận người khác đến với Chúa.
Như
vậy có một nghịch lý ở đây là người mù đã thấy được nhiều hơn là người sáng
mắt. Và những gì đã xẩy đến cho Ba-ti-mê hôm nay là lời mời gọi mà các môn đệ
cần phải tìm cho ra câu trả lời trên đường theo Chúa của các ông. Hành trình và
nỗ lực để được gặp Chúa của anh Ba-ti-mê cũng là bài học dành cho những ai muốn
trở thành môn đệ của Thầy.
Sau
đây là các bước nhẩy vọt của anh mù mang tên Ba-ti-mê:
Chúng
ta hãy tưởng tượng và hình dung ra cảnh anh mù Ba-ti-mê đang ngồi ăn xin. Nơi
anh ngồi là vệ đường. Không ai đi ăn xin tại các nơi hẻo lánh. Họ phải chọn chỗ
đông người qua lại như giữa phố xá, rất nhộn nhịp và là nơi tập trung các khách
từ bốn phương tuôn về. Ngày hôm đó, tuy rằng mắt anh mù, nhưng đôi tai của anh
lại thính, anh Ba-ti-mê nhận ra có đám đông đi qua chỗ anh đang ngồi. Và anh
nghe người ta nói rằng trong đám đông, có một người tên là Giê-su, đến từ
Na-za-rét, Người đã thực hiện nhiều việc lạ lùng và kỳ diệu. Chỉ cần biết ngần
ấy, anh liền la thật to để xin Đức Giêsu giúp đỡ.
Hoàn
cảnh của anh cũng giống như hoàn cảnh của những người chạy đến để xin Đức
Giê-su giúp mà chúng ta thường được nghe trong Tin Mừng. Bằng vào nỗ lực của
bản thân, họ phải vượt qua các rào cản để có thể tiếp cận với Đức Giê-su. Hôm
nay cũng thế, đám đông, bao gồm cả những môn đệ của Đức Giê-su, cố gắng làm anh
im lặng, thậm chí có một số người muốn đuổi anh đi. Tuy nhiên, không vì việc
làm của họ khiến anh nản lòng. Trái lại sự ngăn cản của đám đông càng làm anh
quyết tâm hơn. Anh gào thét to hơn, cho đến khi Đức Giê-su để ý đến anh. Cuối
cùng, Người nhận ra anh. Người dừng lại và yêu cầu người ta đưa anh đến.
Nghe
được những lời cho phép của Đức Giê-su, anh không cần đợi người ta giúp. Tuy
vẫn đang bị mù lòa, nhưng đôi tai của anh không bị điếc; anh đã nhận ra hướng
của Đức Giê-su đang đứng. Lập tức, anh quăng chiếc áo choàng đang khoác trên
người của anh lại đàng sau. Hành động này cho chúng ta nhận ra một điều là anh
buông bỏ tất cả, buông cả chiếc áo hộ thân đã bao bọc anh bấy lâu nay, rồi đứng
phắt dậy để tiến về phía Chúa.
Nhu
cầu được xót thương và niềm tin là động lực và sức mạnh giúp anh vượt qua mọi
trở ngại để gặp Chúa. Đến lúc này, câu hỏi của Đức Giê-su “Anh muốn tôi làm gì
cho anh?” và câu trả lời: “Thưa Thầy, xin cho tôi nhìn thấy được” của anh
Ba-ti-mê xem ra hơi dư thừa. Bởi vì, Đức Giê-su đã biết rõ anh mù này cần gì và
nhu cầu của anh mù đã được hiển thị quá rõ ràng.
Quả
thật không dư thừa chút nào. Bởi vì, như chúng ta đã nói ở phần trên là anh mù đã
trở thành gương mẫu cho những ai muốn trở thành môn đệ của Chúa. Thật vậy, câu
hỏi của Đức Giê-su dành cho anh mù năm xưa cũng là câu hỏi của Chúa dành cho
chúng ta hôm nay: Chúng ta muốn Đức Giê-su làm gì cho chúng ta? Và lời đáp trả
xin cho chúng con được thấy cũng cần được lập đi lập lại trong cuộc sống của
những ai muốn làm môn đệ của Chúa. Chúng ta không xin Chúa ban cho chúng ta
nhìn thấy về mặt thể lý cho bằng nhìn ra việc Chúa làm gì trong chúng ta và cho
chúng ta, để mãi mãi chúng ta nhìn ra được sứ mạng mà Chúa muốn chúng ta thực
hiện.
Xin
cho chúng con đuợc thấy các kỳ công của Chúa thực hiện trong thân phận mỏng dòn
và yêú đuối của chúng con. Và, chúng con tin rằng: chỉ có ai để cho thần linh
của Chúa hướng dẫn thì mắt người đó mới nhìn ra sứ mạng mà Chúa đã trao ban, để
rồi chúng ta có thể hoàn thành sứ mạng đó theo như ý định của Chúa mà thôi.
Amen!