Anh chị em thân mến,
Vào thời Chúa Giê-su, dân Do Thái, ngoài việc tuân
giữ các huấn lịnh của Thiên Chúa ban cho qua Mai-sen và các tiên tri, họ còn
tuân giữ các qui định của cha ông truyền lại và coi đó như là những khoản luật
của Thiên Chúa. Các qui định được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, và được
coi như là các tập tục của tiền nhân. Đây là những kiểu mẫu sống hơn là luật lệ.
Sau một thời gian dài áp dụng, dân Do Thái bằng lòng với những qui định này. Họ
áp dụng chúng vào đời sống vì thấy chúng thích hợp. Người ta xếp chúng vào loại
truyền khẩu và được gọi là “truyền thống của tiền nhân”.
Việc tuân giữ các lịnh truyền và những qui định
của tiền nhân tuy tốt đẹp nhưng khi áp dụng, họ lại quá chú trọng đến những nghi
thức bên ngoài và sinh ra kiêu hãnh về các việc làm đó. Từ đó ý nghĩa tôn giáo
của các việc làm bị mất dần đi. Họ cho rằng việc thực hành và tuân giữ những qui
định này được xem là các việc đạo đức, là hành vi của những người biết phụng sự
Chúa. Họ đã quên rằng sự thánh thiện phải được xuất phát từ Thiên Chúa chứ
không lệ thuộc các việc làm của chúng ta.
Một cách cụ thể,
chúng ta xem qua tập tục rửa tay trước khi dùng bữa được đề cập trong bài Tin Mừng
hôm nay. Trước tiên, đó là các khoản luật dành cho hàng ngũ tư tế. Mọi tư tế đều
phải rửa tay trước khi bước vào nơi cực thánh trong đền thờ. Mục đích của việc
làm này này là tẩy rửa đi tất cả những gì là ô uế về mặt tôn giáo để các tư tế
xứng đáng cử hành nghi lễ thờ phượng Chúa hơn. Dần dần, dân chúng cũng bắt chước
các tư tế rửa tay trước khi cầu nguyện. Và bằng những suy nghĩ tương tự như thế,
họ cũng rửa tay trước khi dùng bữa nữa.
Khi Đức Giê-su chỉ trích một số người thuộc
nhóm Pha-ri-siêu về điểm vụ hình thức này, Người đã dựa vào truyền thống của các
ngôn sứ bằng cách nhắc lại điều cảnh báo mà ngôn sứ I-sa-ia đã công bố: “Dân
này tôn kính Ta bằng môi bằng miệng, còn lòng chúng thì lại xa Ta.”
Đối với Đức Giê-su tất cả mọi sự đều phải được
xuất phát từ tấm lòng, từ trái tim bằng không tất cả chỉ là các hình thức đạo đức
không có chiều sâu, thậm chí có thể coi là hình thức của những người đạo đức giả.
Theo Người, mọi sự thay đổi phải đuợc bắt nguồn từ trong tâm hồn thì mới có hiệu
quả lâu dài. Tương tự như thế, các việc làm đuợc gọi là thánh thiện đều không lệ
thuộc vào các hành vi bên ngoài, nhưng phải xuất phát từ tâm hồn con người.
Như vậy, ở đây, Đức Giê-su đã giúp chúng ta có
một cái nhìn khác về sự thánh thiện. Chỉ có Thiên Chúa duy nhất là Đấng Thánh,
và không một tạo vật nào đuợc gọi là thánh nếu không có quan hệ với Ngài. Con
người chỉ đuợc nên thánh qua việc tiếp xúc, tương giao, gặp gỡ và nối kết với
Thiên Chúa. Chỉ có trong Ngài và với Ngài, con người mới đạt đến sự thánh thiện
mà thôi.
Anh chị em thân mến,
Nhìn vào cuộc sống của Đức Giê-su chúng ta nhận
thấy Người chính là mẫu mực của mối tương giao, nối kết mật thiết của Cha và
Con. Một sự hiệp nhất nên một. Cha ở trong Con và Con ở trong Cha. Vì thế, bản
chất thánh thiện nơi con người Đức Giê-su phát sinh từ Thiên Chúa, không lệ thuộc
vào nghi thức bên ngoài như những người Pha-ri-siêu lầm tưởng. Do đó, Đức
Giê-su không bao giờ bị ô uế khi đụng chạm vào những người, mà lề luật đã xếp họ
vào lớp người ‘ô uế, tội lỗi’. Trái lại, họ lại được thay đổi từ sự thánh thiện
cuả Thiên Chúa thoát ra từ con người của Đức Giê-su. Qua việc tiếp xúc này,
nhân phẩm họ đuợc phục hồi và con người họ được tái tạo nên một con người mới
trong Chúa. Sự thánh thiện của con người không hệ luỵ bởi việc làm của chúng ta
cho bằng đó là việc nối dài bản chất thánh của Thiên Chúa nơi mình, qua Đức
Giê-su.
Vì vậy, trong phần kết luận của trình thuật
hôm nay, Đức Giê-su nhấn mạnh đến việc làm của trái tim. Sự thánh thiện của con
người phát xuất từ trái tim của người đó, chứ không lệ thuộc vào những lề thói
hay cách cư xử hình thức bên ngoài của họ. Trái tim là nơi để con người có thể
tiếp xúc một cách sâu thẳm với Thiên Chúa. Đó chính là cung lòng để Thiên Chúa
ngự trị.
Đừng đánh giá nhau qua dáng vẻ bên ngoài nhưng
hãy trao cho nhau tấm lòng, ban cho nhau quả tim yêu thương, nhân hậu và biết
rung động trước các nhu cầu của nhau. Muốn đạt được điều này, tất cả chúng ta cần
xây dựng và duy trì mối tương giao với Đức Giê-su mỗi ngày mỗi bền chặt và gắn
bó hơn. Bởi vì, chỉ ở trong trái tim yêu thương của Đức Giê-su chúng ta mới tìm
ra mẫu mực cho mọi tương quan giữa Thiên Chúa và con người. Chính tại nơi đó sẽ
phát sinh ra những hành động được phát xuất bởi Tình Yêu, như Lời Chúa đã phán:
“Thiên Chúa là tình yêu: ai ở lại trong tình yêu thì ở lại trong Thiên Chúa, và
Thiên Chúa ở lại trong người ấy.” Amen!