PHỤC VỤ LÀ QUÌ XUỐNG!

Trong trình thuật Tin Mừng hôm nay, Đức Giê-su dạy chúng ta bài học về quyền lãnh đạo. Người nói rất rõ ai muốn làm lớn thì phải là người phục vụ. Sứ điệp này nghe quen tai, nhưng xét về mặt thực hành thì nó vẫn là một thách đố lớn đối với Hội Thánh mọi thời nói chung, gia đình nhỏ bé và các nhóm của chúng ta nói riêng.

Thật ra, trên hành trình theo Chúa, không mấy ai trong chúng ta nhìn thấy rõ vì sao mà mình dấn thân. Có linh mục kia muốn đi tu vì thấy Cha Cố trong xứ của mình được ăn chuối. Lại có một chú bé nọ thích mặc phẩm phục linh mục, nhìn mấy ông cha ăn mặc cao sang và quí phái nên cậu ước ao làm thầy cả. Có người nghĩ rằng mình phải dấn thân để thay đổi nếp sống và các sinh hoạt trong xứ cậu đang sống, thế mà sau gần 50 năm cho đến hôm nay ông đã gần 70 tuổi mà vẫn chưa thay đổi được gì, ngay cả chính mình. Rồi lại có những người phải tiếp tục nằm gai nếm mật trong sứ vụ linh mục để làm vui lòng ông bà cố. Thậm chí có nhiều người muốn chia sẻ uy quyền như ước muốn của hai ông môn đệ, tên là Gia-cô-bê và Gio-an, vốn làm nghề đánh cá thế mà dám nổ khi xin hai chỗ ngồi cao trọng nhất trong nội các chính phủ mà các ông nghĩ rằng Đức Giê-su đang muốn thành lập tại Giê-ru-sa-lem. Quả thật hai ông rất xứng với cái tên ‘con của sấm sét hay con của thiên lôi.’

Tuy rằng các lý do theo Chúa rất mực con người và chất chứa một chút khát vọng cho bản thân, gia đình và dòng tộc mình. Nhưng Đức Giê-su không vì thế mà khiển trách hay dùng nó như một tiêu chuẩn để sàng lọc các môn đệ. Người kiên nhẫn trong cách hành xử. Người nhìn thấy nỗi bất toàn, các yếu đuối, thậm chí sự thất bại của họ. Người muốn dậy bảo họ bằng chính các kinh nghiệm mà họ có thể sẽ phải kinh qua.

Ngoài ra, nội dung giáo huấn của Đức Giê-su trong bài Tin Mừng hôm nay gắn liền với lời loan báo lần thứ ba về cuộc khổ nạn tại Giê-ru-sa-lem mà Đức Giê-su đang hướng về. Đức Giê-su không tiến về Thánh Đô Giê-ru- sa-lem để đón nhận vinh quang, mà là khổ nạn và cái chết! Trong khi đó các môn đệ và những người theo Chúa lại tưởng rằng Người lên đó để khôi phục vương quyền, đuổi bọn xâm lược ra khỏi bờ cõi và phục hồi quyền làm chủ đất nước lại cho họ. Nói chung, quan niệm và chủ thuyết về một Đấng Mê-si-a theo nghĩa chính trị đã là một trong những nguyên nhân thúc đẩy họ theo Đức Giê-su. Họ mải mê trong các tham vọng rất mực con người và mang tính trần tục. Cho nên hai ông Gia-cô-bê và Gio-an, mau mắn hơn các ông kia, đã xin với Chúa điều mà các ông mơ ước: “Xin cho hai anh em chúng con, một người được ngồi bên hữu, một người được ngồi bên tả Thầy, khi Thầy được vinh quang.”

Còn các môn đệ kia không ‘sấm sét’ bằng tiếng nổ của Gia-cô-bê và Gio-an cho nên đâm ra tức tối. Dường như, giữa các ông đã có một cuộc chiến quyền lực, tranh dành địa vị, ai cũng muốn trèo lên ghế cao, và khi trèo lên cao thì phải đạp kẻ bên dưới mình. Trong các ông, ai sẽ là kẻ lớn hơn? Và dĩ nhiên, khi con người có ghế, có địa vị thì dễ sinh ra quyền lực và bị quyền lực cám dỗ hầu bảo vệ vị trí và quyền lợi.

Trước tình hình của các môn đệ khi xưa và trong hàng ngũ của các vị lãnh đạo hôm nay, Đức Giêsu cần hành động ngay. Người dậy bảo các ông về sự khác biệt về vai trò lãnh đạo trong Vương quốc của Thiên Chúa và các vuơng triều thế tục.

Trong các vương quốc tại trần gian thì người ta dùng quyền để cai trị. Như một hoàng đế, ông ta muốn làm gì thì làm, ông có quyền trên sự sống chết của thần dân và thuộc hạ. Như vậy, quyền sinh ra lực và những ai có quyền thì thường dùng quyền để bảo vệ lợi ích của mình. Và như thế họ luôn bị quay cuồng bởi việc nắm giữ quyền lực để phát triển quyền lợi rồi củng cố điạ vị còn nói gì đến việc phục vụ tha nhân.

Trong khi đó, đối với Đức Giê-su, vương quốc mà Người khai mạc là triều đại hồng ân của Thiên Chúa. Hiến chương là Tình yêu và tiêu chuẩn là phục vụ. Sự cao trọng không bao gồm việc mong đợi người khác phục vụ mình, nhưng là mình phục vụ người khác, như Lời Đức Giê-su phán: “Con Người đến không phải để được người ta phục vụ, nhưng là để phục vụ, và hiến mạng sống làm giá chuộc muôn người.”

Bài học phục vụ nói lên giao ước Tình yêu của Thiên Chúa đã được khai mạc nơi Đức Giêsu. Người đến để mở ra một con đuờng, một lối sống yêu thương, vô vị lợi. Nếu tình yêu mà còn mong đáp trả thì còn có thể là tình yêu được hay sao! Lúc đó, tình yêu đã biến thành phương tiện cho bản thân. Như vậy có nghĩa là tôi yêu người khác vì tôi; và người khác có đáp trả tình yêu cho tôi cũng vì cái lợi mà họ có thể thu hoạch được; như vậy họ cũng yêu chính họ chứ không hề yêu tôi. Một tình yêu cho đi, không cần đáp trả mới là mối tình của Chúa và thuộc về Chúa.

Dựa vào lời dậy bảo của Đức Giê-su thì những ai được mời gọi là Con Chúa, trở thành môn đệ của Người là những con người biết cho đi, biết san sẻ và cùng chung chia sứ mạng của Người. Đó chính là điều mà Đức Giê-su yêu cầu Gia-cô-bê và Gio-an hôm nay: “Các anh không biết các anh xin gì! Các anh có uống nổi chén Thầy sắp uống, hay chịu được phép rửa Thầy sắp chịu không?”

Chén mà Đức Giê-su sắp uống và phép rửa mà Người sắp chịu là hành trình Thập Giá mà Người sắp đón nhận. Đức Giêsu muốn nói đến sự chọn lựa của Người. Với quyền năng sẵn có, Người có thể sắp xếp cuộc sống hoàn toàn phù hợp với chính Người, nhưng Người đã không làm thế, sẵn sàng dâng hiến, ngay cả bản thân và tất cả những gì Người có chỉ để phục vụ người khác. Có nghĩa là luôn đi tìm và tạo hạnh phúc cho người khác như hành động quì xuống rửa chân cho các môn đệ. Phục vụ là quì xuống, là hiến dâng để phục hồi tình trạng làm con Thiên Chúa và qua đó chúng ta cũng có thể chia sẻ cuộc sống thần linh với Người.

Đấy là con đuờng của Đức Giê-su, và đó cũng là con đường của người môn đệ; có nghĩa là giống Đức Giê-su, chúng ta sinh ra để phục vụ, mong làm đầy tớ mọi người. Đây không phải là một điều luật trong những điều luật khác nhưng đó là “hiến chương” của Giáo Hội, tiêu chuẩn sống của người môn đệ: Mỗi người phải trở nên đầy tớ của mọi người.

Trong Giáo Hội, chỉ có một nguyên tắc mà thôi: Đó là phục vụ. Nói như thế không có nghĩa là chúng ta coi thường năng quyền được trao ban trong Hội Thánh. Chúa không hủy bỏ vai trò của người lãnh đạo; nhưng làm đầu là để phục vụ người khác thì khác với tinh thần làm lớn để bắt người khác cúc cung quì gối phục vụ mình.

Vì thế, cho hàng giáo sĩ, những người được mời gọi vào các vai trò đặc biệt trong Hội Thánh mà chúng ta thường gọi họ là các thừa tác viên: linh mục hay phó tế. Họ cũng nên nhớ rằng năng quyền mà họ đang có đã được Hội Thánh trao ban vì lợi ích chung của cộng đoàn, chứ không thuộc về riêng họ. Họ là những kẻ lãnh nhận quyền thừa tác của Đức Giê-su trong gia đình Hội Thánh. Uy quyền lãnh đạo sau cùng và tối cao vẫn thuộc về Đức Giê-su. Như vậy, làm gì có lãnh tụ theo nghĩa thế gian trong cơ chế của Giáo Hội. Chỉ có những “thừa tác viên”, những người “phục vụ”.

Trong thời gian gần đây, chúng ta được nghe rất nhiều về ý định của Đức Thánh Cha Phan-xi-cô trong việc cải tiến cơ cấu của giáo triều bên Rô-ma. Ngài cũng muốn các vị lãnh đạo tại các Giáo hội địa phương áp dụng đường lối cải cách này. Đã đến lúc Giáo Hội phải trở về nguồn, trở về với yêu sách của Đức Giê-su trong Tin Mừng.

Nhìn lại lịch sử của Hội Thánh, chúng ta phải nhìn nhận rằng Hội Thánh đã từng trải qua các mối nguy cơ gây ra bởi việc lạm dụng uy quyền, cố gắng ngoi lên các vị trí hàng đầu của các vị lãnh đạo hay cách xử dụng các đặc quyền đặc lợi để vinh thân mình mà quên đi vai trò tôi tớ của người môn đệ. Lối sống giáo sĩ trị vẫn là mối nguy hại cho việc canh tân Hội Thánh theo tinh thần của Tin Mừng.

Một cách cụ thể, chúng ta phải kể đến các tin buồn về cách hành xử của vài vị lãnh đạo gây ảnh hưởng không mấy tốt đẹp trong các cơ cấu và tổ chức, trong đó có cơ chế của Hội Thánh Công Giáo. Đức Thánh Cha Phan-xi-cô đã nhắc nhở cho chúng ta thấy tầm nguy hại của lối sống ‘giáo sĩ trị’ hay là sự ‘lạm dụng của các bậc quyền thế’. Các hành vi lạm dụng uy quyền này dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng, thậm chí có những trường hợp dẫn họ đến các hành vi tội ác, để lại các vết sẹo trên thân thể và cuộc đời của các nạn nhân. Quả thật, chúng ta chẳng thể nào hiểu nổi các hành vi của họ!

Tóm lại, những ai đã được Chúa mời gọi chia sẻ quyền lãnh đạo với Người hãy cân nhắc cẩn thận để lời nói và hành động được hợp nhất. Chúng ta ai cũng được mời gọi thực hiện quyền của những kẻ thừa kế, chia sẻ quyền lãnh đạo của Đức Giê-su. Ai được mời gọi sống bậc tu trì thì có trách nhiệm và bổn phận phục vụ cộng đòan. Ai được mời gọi sống bậc đôi bạn thì có trách nhiệm với nhau và gia đình mình. Đừng dùng quyền ra lịnh cho con trẻ điều mà chính các bậc phụ huynh chưa làm được. Người nào có bổn phận của người ấy. Tất cả đều là môn đệ, đều được gọi để phục vụ.

Vì thế, phục vụ không chỉ là bài học mà là cách sống của Chúa muốn chúng ta đem ra thực hành trong cuộc sống mình. Amen!