BỊ TỪ CHỐI LÀ PHẦN THƯỞNG CỦA NGÔN SỨ.

Tin Mừng Chúa Nhật hôm nay tiếp tục kể cho chúng ta nghe về các việc của Đức Giê-su đã thực hiện tại hội đường Na-da-rét. Hôm ấy là ngày hưu lễ. Cùng với bà con trong làng, Đức Giê-su và các môn đệ của Người đi đến hội đường để cử hành việc thờ phượng. Họ hát Thánh ca, nghe sách Thánh và cầu nguyện.

Những người dân trong làng đã được nghe về danh tiếng, những lời giảng dậy và các việc Đức Giê-su làm tại các nơi khác, cho nên ai cũng háo hức và nôn nóng muốn được nghe Người giảng. Đức Giê-su bước lên bục nhận sách từ người phụ trách hội đường. Hôm đó Người mở ngay đoạn của sách ngôn sứ I-sa-ia.

Lời của ngôn sứ tiên báo về vai trò của Đấng Thiên Sai, Đấng được Thần Khí Thiên Chúa xức dầu tấn phong để trở thành Đức Kitô. Với tư cách ấy, Người sẽ rao giảng Tin Mừng cho người nghèo, loan báo niềm vui được giải thoát cho những ai bị giam cầm, cởi  trói cho những ai đang bị gông cùm và đem đến cho con người một nền tự do đích thật. Quan trọng hơn cả là công bố và thiết lập năm hồng ân của Thiên Chúa nơi bản thân và sứ vụ của Người.

Đức Giêsu đọc xong thì ngồi xuống như thói quen của các thầy giảng thường làm. Trong khí đó, cộng đoàn chăm chú nhìn Người chờ đợi. Trái với điều họ mong đợi; hôm đó, Người đã không giải thích ý nghĩa của đoạn sách vừa được công bố, mà chỉ vắn tắt cho họ biết rằng những điều mà tai họ vừa nghe, hôm nay đã ứng nghiệm nơi bản thân và sứ vụ của Người. Vắn gọn và rõ ràng.

Có ai trong chúng ta, đặc biệt quí thừa tác viên Lời Chúa và các thầy giảng, đã đủ can đảm để tuyên xưng về việc ứng nghiệm Lời Thiên Chúa nơi bản thân mình hay chưa? Nếu chưa, thì đây cũng là điều mà chúng ta cần bị chất vấn thường xuyên!

Thái độ và phản ứng của thính giả trong hội đường khiến chúng ta ngạc nhiên. Thoạt đầu họ “đều tán thành và thán phục những lời hay ý đẹp thốt ra từ miệng Người.” Nhưng tại sao mọi người đang từ chỗ tán thành và ca tụng, họ đã đột ngột chuyển sang chống đối, rồi mức độ đối kháng tăng dần cho đến độ tất cả “mọi người trong hội đường đầy phẫn nộ. Họ đứng dậy, lôi … kéo Người lên tận đỉnh núi, để xô Người xuống vực.”

Nguyên do nào khiến cho phản ứng của các thính giả trong hội đường ngày hôm đó lại biến chuyển như thế, từ thán phục đến chống đối và có ý định thủ tiêu Người?

Hình như nội dung bài giảng của Đức Giê-su không phải là nguyên nhân tạo nên sự phẫn uất của những người đồng hương. Thật ra, dựa vào trình thuật hôm nay thì chúng ta chưa hề nghe trọn vẹn nội dung bài giảng của Chúa hôm nay. Người chỉ vừa mở đầu bài giảng bằng câu “hôm nay đã ứng nghiệm lời Kinh Thánh quý vị vừa nghe.”

Quả thật đây là câu then chốt. Giả như Đức Giê-su là một trong các vị tư tế hay có vai trò lãnh đạo trong hội đường thì việc loan báo ứng nghiệm lời Kinh Thánh hôm nay còn có cơ may được chấp nhận. Nhưng không được như thế! Họ biết quá rõ về gia thế, địa vị và các phần tử trong gia đình của Chúa. Chẳng có gì sáng giá! Tất cả đều rất bình thường. Người chỉ là con ông Giu-se mà họ đều quen biết. Như vậy làm sao họ có thể chấp nhận được việc Người quả quyết là Lời Chúa mà ngôn sứ I-sa-ia đã loan báo lại có thể được thực hiện nơi Người.

Từ lối suy nghĩ đó, họ mới yêu cầu Chúa làm cho họ thấy những gì mà Người đã làm ở các nơi khác. Quả thật, yêu cầu này không phài là một yêu cầu quá đáng. Nhưng Đức Giê-su đã không chiều theo sở thích của họ. Trái lại, Đức Giê-su mà Thánh Luca đã trình bầy cho chúng ta thấy Người đã không bị trói buộc bởi bất cứ một hệ thống nào. Người không lo tìm kiếm sự thành công do việc Người làm. Người cũng không làm các phép lạ để tạo sự tín nhiệm và gây thanh thế kéo các người nghe về phe mình. Người hoàn toàn tự do để thực hiện ý định mà Cha Người muốn thực hiện cho dù gặp chống đối hay thất bại.

Số phận của ngôn sứ là thế. Chỉ biết phục vụ Lời và chính nghĩa. Người nói “không một ngôn sứ nào được chấp nhận tại quê quán mình.” Điều này có nghĩa là Người biết ơn gọi của Người là gì, và Người chấp nhận số phận của một ngôn sứ giống như số phận mà các ngôn sứ trong truyền thống đã phải lĩnh nhận. Tuy kết quả là như thế; nhưng không một ngôn sứ nào có thể từ khước nhiệm vụ đã được trao ban ngay khi còn trong lòng thân mẫu; và chính Chúa không chỉ ở cùng ngôn sứ, mà còn là thành trì bảo vệ ngôn sứ để chiến thắng kẻ thù, như trong trường hợp của ngôn sứ Giê-rê-mi-a mà bài đọc một đã mô tả.

Như vậy, qua việc loan báo ơn gọi ngôn sứ và chấp nhận sự từ khước của dân chúng, Đức Giê-su đã cho chúng ta thấy tầm nhìn của Người vượt lên trên óc não riêng tư và tinh thần vụ lợi cho bản thân, mà chỉ hướng về Thiên Chúa.

Bởi thế, thay vì làm theo yêu cầu của họ để làm cho họ được hài lòng thì Đức Giê-su lại làm khác. Người trích dẫn và nhấn mạnh đến sứ mạng mà các ngôn sứ như Ê-li-a và Ê-li-sa đã thực hiện tại Si-don và Xy-ria, là các vùng của dân ngoại. Mục tiêu mà Đức Giê-su trích dẫn hai vị ngôn sứ này là muốn nói cho những người đồng hương biết rằng Người không đến để thực hiện và ban phát hồng ân cho riêng họ mà thôi. Nói khác đi, cho dù quen biết Người nhưng không vì thế mà họ sẽ có thêm đặc quyền, đặc lợi hay được quyền ưu tiên trong cách xử sự của Người. Ý tưởng truyền giáo và đem Tin Mừng ra khỏi biên cương Do Thái giáo được đề cập một cách thật khéo léo ở đây.

Hơn thế nữa, những người đồng hương  của Đức Giê-su ngày xưa, và cả chúng ta nữa đừng nghĩ rằng vì thấy Đức Giêsu là đồng hương, cho nên họ nghĩ Người có bổn phận phải yêu, quan tâm và chiếu cố đến họ trước. Đức Giêsu đã công khai phủ nhận lối suy nghĩ cục bộ và mang tính địa phương này. Họ đừng nghĩ là có cùng mầu da với Chúa, lớn lên cùng địa phương, học cùng thầy, chia sẻ một niềm tin, thụ hưởng cùng nền văn hóa và cùng tuân thủ một tập tục, và bao nhiêu cái chung khác thì có thể buộc Người phải ban hồng ân cho họ trước. Đức Giê-su đến cho mọi người và không ai được phép trói buộc và bắt Chúa làm theo ý mình.

Sự sai lầm của những người thuộc làng Na-da-rét khi xưa có thể là sai lầm của chúng ta hôm nay. Chúng ta có thể đã nhiều lần vịn vào tư cách như đã được rửa tội, đã sống đạo lâu năm, đã  góp công góp của xây dựng cơ sở Giáo Hội, gia đình mình có nhiều con cháu là tu sĩ, làm linh mục, v.v… rồi buộc Chúa phải trả công bội hâụ. Thiên Chúa không phải là ông chủ ngân hàng, để rồi chúng ta gửi vào đó những công việc để sinh lời rồi sau này buộc ông chủ phải trả lại cả vốn lẫn lời cho chúng ta. Những suy nghĩ đó phát sinh từ việc chúng ta quên rằng tất cả đều là hồng ân. Và Thiên Chúa hoàn toàn tự do ban phát các ân huệ cho chúng ta, ngay từ khi chúng ta chưa thuộc về Ngài. Trước sự giầu sang và đại lượng của Thiên Chúa, chúng ta mãi mãi là những người nghèo, thiếu thốn và luôn luôn cần đến sự quan tâm và yêu thương của Ngài.

Bài học và sự khước từ hồng ân của dân làng Na-da-rét khi xưa sẽ luôn là lời cảnh giác cho mỗi người chúng ta hôm nay. Chúng ta không được phép bắt Người phải quan tâm và dành cho chúng ta một sự chiếu cố đặc biệt. Giả như nếu có thì điều đó cũng được phát sinh từ lòng yêu mến của Ngài dành cho chúng ta.

Tuy nhiên, chính sự từ khước của dân làng Na-da-rét khi xưa lại là dấu chỉ dẫn Đức Giê-su dần dần nhận ra con đường của Người. Một con đường chông gai, đầy sỏi đá… cuối cùng bị khước từ và chết tủi nhục trên Thập Giá vì cứu độ con người. Nhưng đó lại là một con đường tình mà Thiên Chúa đã dọn cho Người, để Người tự do thực hiện Lời Người đã phán: “Thiên Chúa yêu thế gian đến nỗi đã ban Con Một, để ai tin vào Con của Người thì khỏi phải chết, nhưng được sống muôn đời. Quả vậy, Thiên Chúa sai Con của Người đến thế gian, không phải để lên án thế gian, nhưng là để thế gian, nhờ Con của Người, mà được cứu độ.”

Tất cả đều được xuất phát từ lòng mến, đó là ơn cao trọng nhất và cũng là con đường hoàn hảo nhất mà Thánh Phao-lô trong bài đọc thứ hai hôm nay nhấn mạnh. Theo Thánh nhân thì cái lợi duy nhất mà con người cần đạt được là ở lại trong lòng mến của Thiên Chúa. Đó chính là thước đo, là nến tảng của mọi công việc của chúng ta trong cuộc sống chứng nhân.

Cái khác biệt giữa lời của ngôn sứ với tất cả lời của bất cứ bậc hiền triết hay các nhà thông thái và khôn ngoan nào đó, chính là trong Lời của chứng nhân chứa đựng một bầu khí và truyền tải một sức mạnh yêu thương dẫn người nghe đến nguồn ơn cứu độ. Đó là điều mà Đức Giê-su đã thực hiện hôm nay tại Na-da-rét và Người muốn mọi tín hữu hãy lập lại những gì mà chúng ta lĩnh nhận hôm nay để cho dù có gặp khó khăn hay bị từ khước chúng ta vẫn hiên ngang và can đảm thực hiện ơn gọi ngôn sứ của mình, vì chính Chúa là thành trì bảo vệ và giúp ta chiến thắng mọi kẻ thù nghịch làm hại ta. Amen!